सिर्जना पन्त, बागलुङ
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)बाट बागलुङ जिल्लाको बडिगाड गाउँपालिकाको अध्यक्षको उम्मेदवार बनेका ३४ वर्षीय राजन पाइजा पेशाले कराँते खेलाडी हुन् । उनले पछिल्लो चार वर्ष यता सितोरियो कराँते संघले बडिगाड गाउँपालिकामा सञ्चालन गरेको बडिगाड डोजोमा निशुल्क प्रशिक्षण गर्दै आएका छन् ।
गाउँपालिका अध्यक्षको उम्मेदवारको रुपमा एमालेले अगाडी सारेका पाइजा बडिगाड गाउँपालिकाको गाउँपालिका अध्यक्ष मेहरसिंह पाइजाका जेठा छोरा हुन् । २०७४ सालको स्थानीय तह निर्वाचनमा नेकपा एमालेको तर्फबाट गाउँपालिका अध्यक्षको उम्मेदवार बनेका बाबा मेहरसिंह पाइजालाई विजयी बनाउँन अग्र मोर्चामा खटिएका राजन पाइजा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का बागलुङ जिल्ला सदस्य थिए ।
एमाले र माओवादीको गठबन्धनबाट साझा उम्मेदवार बनेका बाबा मेहरसिंह पाइजा निर्वाचन जित्दै गाउँपालिका अध्यक्ष बने । बाबालाई सफल गाउँपालिका अध्यक्ष बनाउन राजनले करिब २ वर्ष सहयोगीको रुपमा निशुल्क गाउँपालिकामा काम गरेको बताउँछन् । पछि गाउँपालिका अध्यक्षको लागि सरकारले सवारी साधनको व्यवस्था ग¥यो । राजनले गाउँपालिकाबाट सवारी चालकको नियुत्ती लिएर पुनः ३ वर्ष काम गरे ।
राजनको पुख्र्याैली पेशा कृषि हो । बाबा गाउँपालिकाको अध्यक्ष भएपनि उनिहरुले आफ्नो व्यवसायीक कृषि खेती छोडेका थिएनन् । निर्वतमान गाउँपालिका अध्यक्ष बनेपछि पनि बाबा मेहरसिंह पाइजा पुनः कृषि पेशामै फर्किने राजन बताउँछन् । २०५४ सालमा गाउँबाट सदरमुकाम बागलुङ बजार झरेर स्थानीय होलिचाइल्ड बोर्डिङ स्कुलको होस्टेलमा बसेर अध्ययन सुरु गरेका राजन शसस्त्र द्वन्द्वको समयमा संस्थागत विद्यालय बन्द भएपछि २०५८ सालमा पुनः गाउँ फर्किए । सोही समयमा राजनले कराँते सिकेका थिए ।
गाउँकै भानु माध्यामिक विद्यालयको कक्षा ९ मा भर्ना भएका राजनले सर्वहाराको दुख, पीडा बुझ्ने र सामान्तवादको अन्त्य गरी जातिय र वर्गिय विभेदको अन्त्य गर्न आन्दोलनमा होमिएको माओवादीलाई सहयोग गर्नुपर्छ भनेर माओवादीलाई सहयोग गरेको बताउँछन् ।
बाबा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी एमालेको सक्रिय राजनीतिमा रहेपनि त्यो बेला परिर्वतको लागि लड्ने एकमात्र कम्युनिष्ट पार्टी माओवादी हो भन्ने लागेको राजन बताउँछन् ।
एस.एल.सी पछि उच्च शिक्षा अध्ययनको लागि राजन रत्न राज्य लक्ष्मी क्याम्पस काठमाडौमा मानविकी संकायमा भर्ना भए । समय ठ्याक्कै याद नभएपनि राजनलाई शसस्त्र द्वन्द्वको उत्तर्राध तिर २०६३ सालमा माइतीघर मण्डलामा भएको अन्दोलनमा प्रहरीको लठ्ठी लागेर टाउकोमा चोट लागेको याद छ । देशमा सान्ती सम्झौता भयो । राजन माओवादीको राजनीति सँगै पढाई बीचमै छोडेर कराँते खेलतर्फ बढि आर्कषित भएको बताउँछन् ।
‘एमाले र माओवादी केन्द्र विच पार्टी एकिकरण भएपछि बनेको नेकपा फुट्यो,’ राजनले भने ‘तर, मैले बुबालाई साथ दिने र एमालेमै रहने निधो गरे ।’ अहिले राजन नेकपा एमाले बागलुङको सचिवालय सदस्य हुन् । राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय दर्जनौ खेल खेलेका, खेलाएका र पुरस्कार जीतेका राजन अब जनताको मन जितेर गाउँपालिका अध्यक्ष बनि दुर्गम गाउँलाई शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि र खेल मार्फत सम्मृद्धिको बाटोमा डोहो¥याउँने मार्गमा लागेको बताउँछन् ।
बुबाको ५ वर्षे कार्यकालमा बुबा सँगै आफु आफ्नो भूगोल, जनताको समस्या, दुःख, पीडा, बाध्यता र व्यवस्था सँग नजिक भएको उनको भनाई छ । ‘बुबा सँगै जहाँ पनि म पुगे, यो अबधीमा बाढी देखेँ, पहिरो देखे, गर्भवती, सुत्केरी, वृद्धा वृद्धालाई परेको स्वास्थ्य समस्या देखेँ, रोजगारीको अभावमा बरालिएका युवा देखेँ, शिक्षामा भएको विभेद देखेँ,’ राजन भन्छन् ‘बुबाको कार्यकालमा जति सक्यौ ग¥यौं अब पहिचान भएका समस्या माथि सकारात्म परिवर्तन हुने गरि काम गर्नेछु ।’
बुबाको ५ वर्षे कार्यकाल साढे २ वर्ष सिक्न, बुझ्न र समस्या पहिचान गर्न वित्यो, साढे २ वर्ष कोरोनाले ग्रस्त बनयो राजनले भन्छन् तर, पनि केही काम सम्पन्न भएका छन्, केही सुरु भएका छन् मैले रफ्तार दिनेछु, परिर्वतन दिनेछु ।
विपन्न विद्यार्थीलाई माध्यामिक तह सम्म निशुल्क आवासको व्यवस्था मिलाई धनी गरिब विचमा रहेको शिक्षाको खाड्ल पुर्ने राजनको योजना छ । संगो गाउँपालिकालाई कृषिमा आत्मनिर्भर बनाउने कृषकका उत्पादनलाई पालिकाले बजारीकरणको व्यवस्था मिलाई दिने उनको अर्काे योजना छ । जेष्ठ नागरिकलाई आधारभुत स्वास्थ्य सेवा घरमै पु¥याउने, युवालाई सिप सिकाउने र गाउँपालिकाले लघु उद्यम सञ्चालन गरी रोजगारीमा जोडने उनको अर्काे प्रतिवद्धता छ । खेल खेल्छु, खेलेर जीवन चलाउँछु भन्ने सोच रहेका खेलाडीलाई गाउँपालिकाले साथ र संरक्षण गर्ने उनको भनाइ छ ।
‘काम त म गर्छु नै, बडिगाडका जनताले मेरो काम देखेका छन्, थप देख्नेछन्,’ राजन भन्छन् ‘मेरो उम्मेदवारी काम र व्यवहार गर्नको लागि मात्रै होइन, उमेर पुगेपछि मात्रै राजनीति गर्ने हो, भन्ने व्यवस्था परिर्वतन गर्नका लागि हो ।’