साधना पन्त, बागलुङ
बहुआयामीक कृषकको रुपमा परिचय बनाउँदै गएका बागलुङको जैमिनी नगरपालिका वडा नम्बर १० राङखानीका केदार आचार्यले यस बर्षबाट नर्सरीबाट राम्रो आम्दानी गर्नुभएको छ ।
२०७३ सालबाट व्यवसायीक कृषि सुरु गर्नुभएका आचार्यले २०७७ सालमा नर्सरी सुरु गर्नुभएको थियो । अघिल्लो वर्ष ५ हजार अलैचीका विरुवा बेचेर २५ हजार आम्दानी गर्नुभएका आचार्यले यस वर्ष सुन्तलाका विरुवा बेचेर ४ लाख २० हजार आम्दानी गर्नुभएको हो ।
आचार्यले यस वर्ष बेच्न मिल्ने गरि १५ हजार सुन्तलाका विरुवा तयार गर्नुभएको थियो । जैमिनी नगरपालिकाको स्थानीय प्रजातिका सुन्तलाका १५ हजार विरुवा उत्पादन गर्दा आचार्यको प्रति विरुवा १८ रुपैयाँ लागत लागेको छ । १५ हजार विरुवा उत्पादन गर्दा २ लाख ७० हजार रुपैयाँ लगानी भएको आचार्य बताउनुहुन्छ ।
सरकारी दर रेट अनुसार प्रति गोटा संस्थालाई २५ रुपैयाँ र व्यक्तिलाई ५० रुपैयाँमा बेच्न मिल्ने भएपनि सोही दररेट अनुसार विक्रि गर्न नसिकएको आचार्यले बताउँनुभयो । उहाँले १० हजार विरुवा २७ रुपैयाँ र अन्य ३ हजार विरुवा गुणस्तर हेरेर ३५, ४५ र ५० रुपैयाँका दरले विक्रि गर्नुभएको छ ।
आचार्यको नर्सरीबाट जैमिनी नगरपालिकाको कृषि शाखा र जैमिनी कै भगवती अलैची पकेट समुहले ५÷५ हजार विरुवा खरिद खरेका गरेका छन् । त्यसैगरी कृषि ज्ञान केन्द्र बागलुङले २५ सय विरुवा खरिद गरेको आचार्यले बताउनुभयो । उहाँको नर्सरीमा अझै २ हजार विक्रि गर्न मिल्ने विरुवा रहेका छन् ।
अन्य ५ सय विरुवा व्यक्तिले खरिद गरेको आचार्यको भनाई छ । आचार्य जैविक कृषि फार्म दर्ता गरेर गड्यौला खेती, तरकारी खेती गर्दै आचार्यले पछिल्लो समय नर्सरीबाट समेत राम्रो आम्दानी गर्न थाल्नुभएको हो । उहाँको नर्सरीमा हिउदमा बेच्नको लागि ५ सय ओखर (विजु) र १ हजार किवीका कलमी गरेका विरुवा तयार भएका छन् ।
आगामी वर्षको लागि पर्वतको वासखर्कको स्थानीय प्रजाति र तेह्रथुमको खोको प्रजातिका सुन्तलाका १५ हजार विरुवा तयार हुदै गरेको आचार्यको भनाई छ । उहाँको नर्सरीमा आगामी वर्षको लागि सुन्तलाका १५ सय कलमी र ५ सय कागतीका विरुवा समेत बेच्नको लागि तयार हुने छन् ।
लगाएको छोटो सयमै उत्पादन दिने भएर पछिल्लो समय कलमी विरुवाको माग बढ्दै गएको बताउँदै आचार्यले विस्तारै विजु विरुवा कम गरेर कलमीमा जोड दिने बताउनुहुन्छ । विजु विरुवाले लगाएको ३ वर्षमा उत्पादन दिन सुरु गर्ने र ७ देखि १० वर्षमा परिपक्क हुने भएपनि कलमी विरुवा रोपेकै वर्षमा उत्पादन दिन सुरु गर्ने र ३ वर्षमा राम्रो उत्पादन दिन सुरु गर्ने भएकाले कृषकको रोजाइमा कली विरुवा पर्न थालेको आचार्यले बताउनुभयो ।
करिब २० रोपनी जमिनमा कृषि गर्दै आएका आचार्यले संरचना र विविध औजारमा मात्र ५० लाख रुपैयाँ लगानी गर्नुभएको छ । जडिवुटी संकलनको काम गर्न थालेका आचार्यले आगामी वर्षबाट सतुवा र अस्वगन्ध जस्ता जडिवुटीको समेत नर्सरी सुरु गर्ने बताउनुभयो ।